Die Schlesische Autonomiebewegung "Ziele und Programm"

W OBRONIE PRAW GÓRNEGO SLASKA

Rok 1989, przelomowy dla panstwa polskiego, mieszkancom Slaska nie przyniósl oczekiwanych zmian. W kolejnych parlamentach wybieranych przez obywateli niepodleglej Rzeczypospolitej glos naszego regionu nie byl dosc glosny i stanowczy, by wymóc na wladzach centralnych w Warszawie zmiane nastawienia do tej ziemi i jej mieszkanców. Górny Slask nadal traktowany jest wiec jak kolonia, a prawa ludzi, którzy powinni byc tu gospodarzami, nie sa respektowane. Co wiecej, wsród politycznych elit coraz czesciej pojawiaja sie glosy, ze nasz region jest dla Polski tylko ciezarem, utrudniajacym integracje z Unia Europejska.

Nasza odpowiedzia na centralizm i arogancje administracji centralnej jest zadanie autonomii !

Autonomia jest rozwiazaniem sprawdzonym zarówno w warunkach polskich jak i wwielu innych krajach Europy i swiata. Duza polityczna, kulturalna igospodarcza niezaleznosc posiadaja niemieckie landy, szwajcarskie kantonyczy amerykanskie stany. Niezaleznosc ta nie stanowi przy tym zadnegozagrozenia dla integralnosci tych panstw. Nasza koncepcja autonomicznegoSlaska, jako podmiotu jednoczacej sie Europy regionów jest zakorzeniona wtradycji, a zarazem nowoczesna, korzystna dla calego kraju, a przedewszystkim dla samego Slaska.

Program Ruchu Autonomii Slaska to wiec konkretna wizja przyszlosci naszego regionu i nas samych - wizja opierajaca sie na sprawdzonych i godnych nasladowania wzorcach.

I. Miejsce RAS posród partii i stowarzyszen na Slasku

a.. Ruch Autonomii Slaska to organizacja spoleczno-polityczna, która opowiada sie za pelna wspólpraca wszystkich regionalnych stowarzyszen na rzecz rozwoju samorzadnosci, a takze organizacji samorzadu gospodarczego, terytorialnego, zawodowego i innych dzialajacych na Slasku i na rzecz Slaska.

1.. Celem Ruchu Autonomii Slaska jest:

a.. rozbudzenie i ugruntowanie slaskiej tozsamosci narodowej badz regionalnej wsród mieszkanców Slaska

b.. odrodzenie i promocja kultury slaskiej oraz slaskiego srodowiska twórczego

c.. propagowanie wiedzy o Slasku

d.. inicjowanie i utrzymywanie kontaktów ze Slazakami niezaleznie od ich aktualnego miejsca zamieszkania

e.. ochrona praw mieszkanców Slaska

f.. uzyskanie przez Slask pelnej autonomii politycznej, gospodarczej i kulturowej

2.. Ruch Autonomii Slaska nawiazuje do bogatej tradycji slaskiej autonomii: zarówno ksiestw piastowskich, pruskich prowincji Schlesien i Oberschlesien, Slaska austriackiego jak i przedwojennego Województwa Slaskiego w II RP: Slask to dla nas calosc i ciaglosc historyczna, stanowiaca wspólnote kulturowa, bedaca wspólnym dziedzictwem tak Dolno- jak i Górnoslazaków; Za glówny cel RAS stawia sobie utworzenie dwu autonomicznych regionów w historycznych granicach: dolno- i górnoslaskiego, które laczy wielowiekowa wiez dziejowa i wspólne tradycje. Dzialalnosc kulturalna Ruchu dotyczy calego Slaska, podczas gdy swa dzialalnosc polityczna ograniczamy do Slaska Górnego.

3.. Stosunek RAS do slaskosci sprowadza sie do pieciu glównych postulatów:

a.. utrzymanie wielokulturowosci regionu

b.. rozbudzanie slaskiej tozsamosci narodowej wsród tych, którzy uwazaja sie wylacznie za Slazaków, badz Górnoslazaków

c.. rozbudzanie tozsamosci regionalnej wsród Slazaków przyznajacych sie do narodowosci niemieckiej lub polskiej

d.. obrona praw zamieszkujacych Slask mniejszosci narodowych i etnicznych

e.. wspieranie wspólpracy wszystkich mieszkanców Slaska

II. Podstawowe zalozenia autonomii Slaska

Autonomia to zasada, która pozwala jednostkom i wspólnotom samodzielnie rozwiazywac swe problemy, gospodarowac owocami swej pracy i poszukiwac wlasnych dróg rozwoju. Zdaniem Ruchu Autonomii Slaska, autonomia terytorialna powinna uwzgledniac lokalne uwarunkowania, kazdy region winien miec tyle autonomii, ile naprawde chce. Podane ponizej zalozenia autonomii politycznej, której filarami powinny byc takie atrybuty jak regionalny parlament, rzad, skarb, polityka gospodarcza czy wspólpraca miedzynarodowa, dotycza Górnego Slaska, a wiec obszaru politycznej aktywnosci RAS.

Podstawowe filary politycznej autonomii Górnego Slaska:

1.. REGIONALNY PARLAMENT GÓRNOSLASKI - powinien byc cialem jednoizbowym, wybieranym w wyborach powszechnych, równych, tajnych, bezposrednich, systemem wiekszosciowym; Parlament ze swego skladu wybiera rzad, na czele którego staje premier

2.. PREZYDENT - wybierany w wyborach powszechnych, równych, tajnych, bezposrednich. Czuwa nad funkcjonowaniem struktur autonomicznych, zapewnia ich koordynacje, reprezentuje wladze regionalne w kontaktach z najwyzszymi organami RP.

3.. SKARB REGIONALNY - jego status szczególowo ureguluje Górnoslaska Konstytucyjna Ustawa Skarbowa. Do kompetencji Skarbu nalezec bedzie polityka finansowa w regionie, prowadzona przede wszystkim poprzez ustalanie i pobór podatków i oplat przypadajacych na teren Górnego Slaska. W ramach polityki finansowej Skarb Górnoslaski bedzie zarzadzal dochodami z podatków i oplat pobieranych w regionie, w kwocie nie mniejszej niz 60%

4.. KONSTYTUCJA REGIONALNA - winna zostac przyjeta przez Regionalny Parlament Górnoslaski. Konstytucja jako gwarant prawomocnosci autonomii regulowac bedzie podstawowe zasady funkcjonowania regionu, m.in. okresli kompetencje poszczególnych organów regionalnych, itd.

1.. Regionalny system zródel prawa:

Konstytucja górnoslaska jako zródlo obowiazujacego na obszarze regionu prawa nie bedzie mogla byc sprzeczna z konstytucja RP i nadrzednymi zasadami prawnymi Wspólnoty Europejskiej. Zmian postanowien Konstytucji bedzie mógl dokonywac Regionalny Parlament Górnoslaski na zasadach w niej okreslonych (w tym na wniosek najwyzszych wladz RP).

Obok Konstytucji zródlami powszechnie obowiazujacego prawa na Górnym Slasku beda takze ustawy, ratyfikowane umowy miedzynarodowe oraz rozporzadzenia, a po uzyskaniu przez Polske czlonkostwa w Unii Europejskiej takze unijne akty prawne. W zakresie ich obowiazywania ustawy górnoslaskie nie moga byc sprzeczne z ustawami ogólnopanstwowymi oraz Konstytucja Górnoslaska i RP. Ustawy ogólnopolskie w zakresie ich obowiazywania na Górnym Slasku nie moga byc sprzeczne z postanowieniami Konstytucji Górnoslaskiej.

Ustawy tak ogólnopolskie jak i górnoslaskie w zakresie uregulowanym Górnoslaska Konstytucyjna Ustawa Skarbowa musza byc zgodne z powyzsza ustawa, której zapisy nie moga byc sprzeczne z postanowieniami Konstytucji Górnoslaskiej. Konstytucja regionalna za konstytucja RP okresli sprawy wyjete spod jurysdykcji slaskiej.

2.. Ustrój administracyjny regionu

Górny Slask dzielic sie bedzie na powiaty i gminy. W ramach powiatów wyrózni sie powiaty ziemskie i miejskie (tzw. "miasta wydzielone", liczace powyzej 100 000 mieszkanców). W sklad powiatu ziemskiego wchodzic beda gminy; powiaty miejskie takze moga skladac sie z gmin.

a.. Wladze ustawodawcza w regionie sprawuje Regionalny Parlament Górnoslaski , zas wladze wykonawcza stanowi rzad i Prezydent.

b.. W powiecie organem uchwalodawczym jest rada powiatowa zas wykonawczym zarzad powiatowy ze starosta; w powiecie miejskim wladza uchwalodawcza nalezy do rady miejskiej, a wykonawcza do zarzadu miejskiego z prezydentem na czele (w gminach wchodzacych w sklad powiatów miejskich odpowiednio rada gminy oraz zarzad i wójt)

c.. W gminie wladza uchwalodawcza nalezy do rady gminy zas wykonawcza do zarzadu gminy z wójtem

d.. W miastach nie bedacych powiatami wladza uchwalodawcza nalezy do rady miejskiej, a wykonawcza do zarzadu miasta i burmistrza

III. Pozycja Górnego Slaska w Polsce

Autonomiczny Slask nie narusza porzadku prawnego RP ani ladu europejskiego, stwarzajac jednoczesnie mozliwosc zaistnienia w regionalnych strukturach europejskich. Autonomia Górnego Slaska wyhamuje kolonialna polityke uprawiana w stosunku do regionu jak i jego mieszkanców przez kolejnych wlodarzy z odleglej Warszawy. Autonomia to mozliwosc konsekwentnego dzialania na rzecz i w interesie Slaska, rozumianym jako interes wszystkich mieszkanców slaskiej ziemi. Uzyskanie przez Slask autonomii musi wiazac sie z reforma ustrojowa kraju, taka która uwzgledni regionalne odrebnosci i wynikajace z nich tozsamosci poszczególnych grup regionalnych, etnicznych badz narodowych, a takze aspiracje tych grup do konkretnych form politycznej autonomii. Ruch Autonomii Slaska prezentuje przejrzysta i sensowna wizje modelu ustrojowego kraju, który winien byc panstwem dalece zdecentralizowanym i na wzór wielu demokracji europejskich okreslany mianem "panstwa regionalnego".

1.. USTRÓJ POLSKI - Polska powinna naszym zdaniem skladac sie z autonomicznych regionów o róznym stopniu autonomii w zaleznosci od lokalnych dazen, potrzeb oraz mozliwosci. Senat RP musi zostac przeksztalcony w izbe reprezentantów regionów, których liczba winna byc proporcjonalna do liczby mieszkanców poszczególnych regionów. Decentralizacja zycia politycznego Polski znacznie poprawi jakosc i demokratyczny charakter zycia spolecznego, co tez wplynie na pobudzenie oddolnych inicjatyw spolecznych.

2.. ZYCIE GOSPODARCZE - W pelni autonomiczny Slask powinien byc gospodarczym partnerem innych regionów oraz wladz centralnych, nie zas ich sluga i beneficjentem "polityki regionalnej" wladz centralnych polegajacej na przekazywaniu regionom subwencji i dotacji, z kwot wypracowanych w regionach. Niech wzorcem do obliczania naleznych Górnemu Slaskowi dochodów bedzie ponizsze zestawienie:

a.. minimum 60% uzyskiwanych w regionie dochodów pozostaje w gestii Skarbu Górnoslaskiego

b.. reszta dochodów moze byc rozdzielana wg wzoru:

a.. 60% przekazywane na potrzeby centralne

b.. 40% przekazywane bezposrednio do regionów ubozszych

Jak wynika z powyzszego zestawienia, Ruch Autonomii Slaska opowiada sie za zdecentralizowana polityka finansowa, ograniczajac role wladz centralnych w zarzadzaniu finansami publicznymi do niezbednego minimum

3.. MNIEJSZOSCI NARODOWE I ETNICZNE - od chwili swego powstania RAS domaga sie poszanowania praw zamieszkujacych Slask mniejszosci narodowych, etnicznych oraz jezykowych. Wielojezycznosc, na obszarach, na których zamieszkuja zwarte grup mniejszosciowe nie powinna byc traktowana jako dobrodziejstwo wladz panstwowych, ale jako standard w polityce mniejszosciowej. Domagamy sie realizacji przez Polske wszystkich podpisanych przez wladze umów i traktatów dotyczacych kwestii poszanowania praw grup mniejszosciowych.

4.. ARMIA - opowiadamy sie za armia zawodowa, nie za wojskiem z poboru. Takie rozwiazanie przyczyni sie nie tylko do podniesienia profesjonalizmu wojska, ale równiez do zaoszczedzenia kwot przeznaczanych obecnie na utrzymanie przestarzalej, przez co kosztownej, armii.

IV. Slask w Europie

Ruch Autonomii Slaska opowiada sie za Europa zjednoczona, Europa stu flag, w której znikna panstwa narodowe, wiekszosc kompetencji przekazujac historycznym regionom. Bedzie to Europa ludów: Slazaków, Morawian, Luzyczan, Szkotów, Bretonczyków, Basków, etc., a wiec Europa wracajaca do swych korzeni. RAS juz dziala na rzecz takiej Europy, utrzymujac rozlegle kontakty zagraniczne, uczestniczac w miedzynarodowych spotkaniach i konferencjach.

Podstawowe zalozenia funkcjonowania Slaska w zjednoczonej Europie:

1.. Wykorzystujac szerokie uprawnienia autonomiczne, Górny Slask prowadzi polityke wspólpracy kulturalnej, gospodarczej, itp. z zagranica. Slask sam inicjuje oraz rozwija wspólprace z innymi regionami Europy, szczególnie z sasiednimi Morawami.

2.. Wymianie handlowej, gospodarczej czy kulturalnej miedzy Slaskiem a innymi regionami europejskimi powinno sluzyc tworzenie wlasnych placówek gospodarczych, handlowych, informacyjnych, itd. zagranica

3.. Rozszerzenie Unii Europejskiej - poniewaz Slask zawsze nalezal do europejskiego kregu kulturowego, Ruch Autonomii Slaska opowiada sie za wejsciem Polski, a co za tym idzie Slaska do UE. W rozszerzeniu wspólnoty europejskiej RAS widzi szanse dla slaskich przedsiebiorców, którzy moga okazac sie konkurencyjni na rynkach europejskich; stopniowe znoszenie barier celnych z pewnoscia pozytywnie wplynie na poziom zycia Slazaków.

4.. Uwzgledniajac obowiazujacy na Górnym Slasku system zródel prawa, podstawowe zalozenia slaskiej polityki wspólpracy z zagranica nie moga byc sprzeczne z priorytetami polityki zagranicznej RP.

Regionalistyczna koncepcja jednosci europejskiej - koncepcja "Europy 100 Flag"

Bedac czescia europejskiej rodziny partii i ruchów regionalistycznych i autonomistycznych Ruch Autonomii Slaska opowiada sie za Europa regionów, wedlug koncepcji "Europy 100 Flag" bretonskiego dzialacza narodowego Yanna Fouere. Tylko taka Europa, która jest w stanie uznac regionalne odrebnosci i tozsamosci poszczególnych grup regionalnych, etnicznych, jezykowych i narodowosciowych zasluguje na miano prawdziwej wspólnoty europejskiej. Kazdy pojedynczy czlowiek, tworzacy wieksze wspólnoty powinien decydowac o swojej przyszlosci i przynaleznosci do okreslonej grupy - ze slug zbiurokratyzowanych struktur panstwowych, Europejczycy, w tym Slazacy, powinni zmienic sie w beneficjentów demokratycznych uregulowan prawnych ustanawiajacych prymat jednostki nad okreslona struktura administracyjna. Ruch Autonomii Slaska konsekwentnie wiec sprzeciwia sie zarówno koncepcji europejskiego superpanstwa jak i wspólnocie panstw narodowych, które nie respektuja uwarunkowan regionalnych.

Reasumujac, "Europa 100 Flag" to federacja regionów (malych narodów), kultywujacych swa tradycje, kulture, strzegacych swej odrebnosci. Tak zorganizowana Europa sprowadza sie do motta wielu ugrupowan regionalistycznych, które brzmi: "Jednosc tak - jednolitosc nie".

V. Zalozenia polityki gospodarczej

Ruch Autonomii Slaska opowiada sie za wolnoscia w zyciu gospodarczym, opartym na zasadach wolnego rynku, którego podstawy stanowic powinna wolna konkurencja oraz przejrzyste regulacje prawne. RAS konsekwentnie opowiada sie za zmniejszeniem roli panstwa w zyciu gospodarczym, które nie powinno tworzyc barier uniemozliwiajacych badz utrudniajacych swobodny przeplyw kapitalu, a jedynie stac na strazy uczciwosci i praworzadnosci systemu gospodarczego.

1.. WOLNOSC GOSPODARCZA - opowiadamy sie za likwidacja nadmiernych barier administracyjnych przy podejmowaniu dzialalnosci gospodarczej. Sprzeciwiamy sie koncesjom i zezwoleniom wydawanym przedsiebiorcom na podstawie uznaniowosci organów administracyjnych. Za niebezpieczne dla konkurencji gospodarczej uwazamy powstawanie monopoli, które zaprzeczaja zasadom gospodarki wolnorynkowej. Uwazamy, ze w zakresie swych kompetencji panstwo powinno tworzyc instrumenty prawne chroniace obrót przed nieuczciwa konkurencja.

2.. PRYWATYZACJA - powinna objac majatek panstwowy, charakteryzujacy sie duzo mniejsza efektywnoscia niz wlasnosc prywatna. Zarówno prywatyzacja jak i reprywatyzacja powinna odbywac sie z uwzglednieniem interesów gospodarczych mieszkanców Górnego Slaska.

3.. RESTRUKTURYZACJA PRZEMYSLU - uwazamy, ze konieczna jest rzeczywista przebudowa gospodarcza Górnego Slaska. Odejscie od zbyt rozbudowanego przemyslu ciezkiego powinno odbywac sie poprzez ograniczanie jego udzialu w strukturze dochodów oraz nakladów na rzecz innych galezi gospodarki (np. uslug). Poprzez system podatkowy (ustalony w Górnoslaskiej Konstytucyjnej Ustawie Skarbowej) nalezy przyciagnac inwestorów slaskich, polskich i zagranicznych. Wzrost gospodarczy Górnego Slaska powinien byc równiez stymulowany poprzez system preferencji dla inwestorów tworzacych miejsca pracy w branzach innych niz przemysl ciezki.

4.. WALKA Z FISKALIZMEM - opowiadamy sie za uproszczeniem systemu podatkowego, m.in. przez wprowadzenie tzw. "podatku liniowego". Skarb Regionalny powinien posiadac uprawnienia w zakresie polityki fiskalnej, zagwarantowane w Górnoslaskiej Konstytucyjnej Ustawie Skarbowej. (patrz par.II pkt 3)

5.. TRANSPORT - uwazamy, ze szansa dla rozwoju regionu jest jego dogodne polozenie, mogace przyniesc korzysci z rozwoju infrastruktury transportowej

a.. transport drogowy - w duzej mierze powinien opierac sie na osi autostrad pólnoc-poludnie oraz wschód -zachód o charakterze obwodnicy dla ruchu tranzytowego, a takze przebiegajacej przez srodek GOP trasy szybkiego ruchu, tzw. "Trasy Srednicowej", usprawniajacej ruch miedzy poszczególnymi miastami GOP; rozbudowana powinna zostac równiez droga nr 4 od Gliwic do Bytomia, gdzie laczylaby sie z trasa laczaca Piekary Slaskie z Katowicami; opowiadamy sie za zakazem wjazdu ciezarówek w ruchu tranzytowym do centrów miast GOP, Opola i tych, które posiadaja obwodnice; w oparciu o sprawdzone rozwiazania miast europejskich nalezy rozwazyc mozliwosc stworzenia tzw. systemu P+R (Park & Ride).

b.. komunikacja miejska - nalezy rozwijac nowe i eksploatowac istniejace juz linie tramwajowe, jako bardziej ekologiczny srodek komunikacji miejskiej; opowiadamy sie za tworzeniem prywatnych, obok istniejacych juz komunalnych, linii komunikacji miejskiej

c.. transport kolejowy - moze stanowic szanse dla rozwoju Górnego Slaska m.in. w zwiazku z planowanym uruchomieniem linii szybkich ekspresów z Europy zachodniej w kierunku Ukrainy. Ruch Autonomii Slaska opowiada sie za odtworzeniem Slaskiej DOKP, a takze za dopuszczeniem do dzialalnosci przewozników prywatnych, mogacych m.in. obslugiwac polaczenia Katowic z Ostrawa, Glubczyc z Karniowem, Raciborza z Opawa (w obydwu przypadkach po konserwacji linii), czy Nysy z Jesenikiem. Opowiadamy sie równiez przeciwko likwidacji lokalnych polaczen kolejowych, rzekomo z powodu ich niskiej oplacalnosci

6.. ROLNICTWO - zdaniem Ruchu Autonomii Slaska gospodarstwa rolne powinny byc rozwojowe, tzn. nastawione na produkcje nie tylko na wlasne potrzeby - dla takich moga byc przyznawane kredyty preferencyjne; opowiadamy sie za likwidacja zbednych posredników na linii producent-konsument, a takze wspieraniem tzw. gospodarstw szerszego typu. Korzystajac z doswiadczen legislacyjnych panstw zachodnioeuropejskich opowiadamy sie za mozliwoscia tworzenia nowego rodzaju spólek rolnych wg wzoru ustawodawstwa francuskiego

7.. TURYSTYKA - zdaniem Ruchu Autonomii Slaska tworzenie zaplecza turystycznego, w postaci tak ekskluzywnych hoteli jak i placówek nastawionych na obsluge masowego ruchu turystycznego powinno stanowic jeden z priorytetów polityki promocji Górnego Slaska; rozwój ruchu turystycznego w regionie powinien opierac sie na trzech zasadniczych filarach, które tworza:

a.. turystyka wypoczynkowa - obejmujaca glównie obszary Beskidów oraz Gór Opawskich, a takze jezior: otmuchowskiego oaz turawskiego

b.. turystyka miejska - wykorzystujaca walory historycznych miast górnoslaskich, m.in. Opola, Raciborza, Nysy, Cieszyna, Bielska, a takze zabytków kultury przemyslowej

c.. turystyka patnicza - dotyczaca glównych sanktuariów górnoslaskich na Górze Sw. Anny oraz Piekarach Slaskich, a takze mniejszych osrodków religijnych

Promocja turystyczna powinny zajac sie na szczeblu lokalnym gminne oraz powiatowe biura informacji turystycznej, zas na szczeblu regionalnym Regionalne Biuro Promocji Turystyki

VI. Sadownictwo oraz zapobieganie przestepczosci

Ruch Autonomii Slaska przywiazujac ogromna wage do zasady trójpodzialu wladzy, posiada takze wlasna koncepcje ustroju sadownictwa oraz funkcjonowania organów scigania, tak na szczeblu ogólnopanstwowym jak i regionalnym. Funkcjonowanie, obok sadów powszechnych, specjalnych sadów górnoslaskich orzekajacych w zakresie prawa miejscowego, ma byc pochodna autonomii regionalnej, a wiec mozliwosci stanowienia lokalnego prawa w randze ustawy.

1.. SADOWNICTWO POWSZECHNE - powinno byc zorganizowane na jednolitych zasadach na terenie calego kraju i skladac sie z sadów rejonowych, okregowych i apelacyjnych. RAS opowiada sie takze za utworzeniem sadów grodzkich do rozpatrywania spraw mniejszej wagi.

2.. SPECJALNE SADY GÓRNOSLASKIE:

a.. GÓRNOSLASKI SAD KONSTYTUCYJNY - orzekajacy o zgodnosci z Konstytucja Regionalna aktów ustawowych oraz o zgodnosci z konstytucja regionu lub aktami ustawowymi obowiazujacymi na Górnym Slasku innych aktów normatywnych; o zgodnosci konstytucji regionalnych, ustaw ogólnopolskich z konstytucja RP jak i o zgodnosci z konstytucja RP lub aktami ustawowymi ogólnopolskimi innych aktów normatywnych ogólnopolskich orzekac bedzie Trybunal Konstytucyjny

b.. GÓRNOSLASKI SAD ADMINISTRACYJNY - sprawujacy wymiar sprawiedliwosci przez sadowa kontrole wykonywania administracji regionalnej, na zasadach okreslonych w specjalnej ustawie.

3.. POLICJA - jej ustrój powinien odpowiadac zdecentralizowanemu charakterowi panstwa. Obok policji panstwowej, zdaniem RAS powinna funkcjonowac policja regionalna oraz municypalna (w miastach wydzielonych).

a.. POLICJA PANSTWOWA - powinna zajmowac sie najwazniejszymi sprawami, o charakterze ponadregionalnym

b.. POLICJA GÓRNOSLASKA - w zakresie swego dzialania powinna podlegac rzadowi regionalnemu i zajmowac sie sprawami o charakterze regionalnym. Policja Górnoslaska, której ustrój okresli ustawa regionalna, powinna podlegac policji panstwowej, z tym, ze w zakresie czynnosci operacyjnych przewidywane jest domniemanie wlasciwosci dla policji regionalnej

c.. POLICJA MUNICYPALNA (tworzona w miastach wydzielonych w miejsce strazy miejskich) - podlegac bedzie Prezydentowi i Zarzadowi Miasta, zas w zakresie swego dzialania bedzie podrzedna tak wobec policji panstwowej jak i policji slaskiej.

Zdaniem Ruchu Autonomii Slaska finansowanie tak policji regionalnej jak i municypalnej powinno odbywac sie z budzetu organów samorzadowych, przy uwzglednieniu mozliwosci dotacji z budzetu panstwa. Policja panstwowa powinna byc finansowana z budzetu centralnego, przy uwzglednieniu mozliwosci dotacji z budzetu organów samorzadowych.

VII. Stosunki z kosciolami

Majac na uwadze przywiazanie Slazaków do tradycyjnych wartosci, przede wszystkim religii, pelniacej wazna role w zyciu naszej spolecznosci, Ruch Autonomii Slaska opowiada sie za pelna wolnoscia wyznania i uprawiania dzialalnosci religijnej przez wszystkie koscioly i zwiazki wyznaniowe. Dostrzegajac pozytywny wplyw kosciola na ksztaltowanie sie slaskiej tozsamosci na przestrzeni wieków, uwazamy, ze w dzialalnosci duszpasterskiej moze nastepowac niezbedne przenikanie dzialan formacji koscielnych i kulturowych, w celu rozbudzenia i pielegnowania tradycyjnych wartosci slaskich, przede wszystkim tych, zwiazanych z zyciem regionalnego kosciola.

Zdaniem RAS we wspólistnieniu panstwa i kosciola powinna obowiazywac zasada równosci wyznan oraz przyjaznego rozdzialu wladz koscielnych od administracji panstwowej i regionalnej. Wielka szanse dla rozwoju naszego regionu widzimy we wspólpracy wladz sakralnych i administracji swieckiej, szczególnie w aspekcie wplywu kosciola na pozytywne ksztaltowanie postaw moralnych wsród Górnoslazaków.

VIII. Edukacja

Ruch Autonomii Slaska opowiada sie za dostosowaniem systemu szkolnictwa do regionalnych potrzeb, w jak najszerszym aspekcie uwzgledniajacym tozsamosc regionalna i etniczna mieszkanców Górnego Slaska. System nauczania na poziomie podstawowym, gimnazjalnym oraz srednim powinien uwzgledniac program edukacji regionalnej, obejmujacej m.in. takie zagadnienia jak lokalna i regionalna historia, jezyk, obyczaje i tradycje. Szkolnictwo na poziomie zawodowym powinno byc podatne na aktualne zapotrzebowania rynku pracy m.in. poprzez wlaczenie do opracowywania programu nauczania oraz jego finansowania przedsiebiorców zainteresowanych pozyskaniem absolwentów tych szkól. Szkolnictwo publiczne, finansowane z budzetów samorzadowych, podobnie jak i niepubliczne, korzystajace z wlasnych zródel utrzymania, powinno miec znaczny wplyw na ksztaltowanie programów nauczania w zakresie wykraczajacym poza niezbedne minimum programowe ustalane przez Ministerstwo Edukacji. Organem sprawujacym kontrole nad oswiata w regionie bedzie Górnoslaskie Kuratorium Oswiaty, laczace cechy organu centralnego, w zakresie realizowania ministerialnego programu nauczania i regionalnego, w zakresie programu uwzgledniajacego edukacje regionalna, ustalanego przez wladze wojewódzkie (wydzial edukacji rzadu regionalnego razem z Górnoslaskim Kuratorium Oswiaty). Górnoslaskie Kuratorium Oswiaty zajmowaloby sie równiez opiniowaniem i kontrola programów edukacji lokalnej ustalanych przez wladze samorzadowe na szczeblu powiatów.

IX. Ekologia

Zdaniem Ruchu Autonomii Slaska integralnym elementem programu edukacji regionalnej powinna stac sie edukacja ekologiczna, obejmujaca m.in. nauczanie o naturalnych i czystych zródlach energii, sposobach utylizacji odpadów, a takze ksztaltujaca w mlodziezy poczucie odpowiedzialnosci za srodowisko naturalne. Postawy ekologiczne to naszym zdaniem nie tylko swiadomosc, ale takze konkretne dzialania tak jednostek jak i wladz lokalnych, regionalnych oraz panstwowych. RAS postuluje:

a.. jak najszersze wykorzystanie potencjalu energii naturalnej, w zadnym przypadku nie stanowiacej zagrozenia dla czlowieka i jego srodowiska

b.. ograniczenie do niezbednego minimum ruchu kolowego w miastach, poprzez tworzenie systemu P+R (Park&Ride), wykorzystanie "czystych" srodków komunikacji publicznej, a takze wprowadzenie zakazu tranzytu przez centra wielkich miast

c.. dbalosc o srodowisko naturalne przy nowych inwestycjach

d.. powiekszanie obszarów zielonych, rekultywacje terenów zdegradowanych m.in. poprzez ich zalesianie, ograniczenie szkodliwych wyziewów m.in. poprzez zakladanie urzadzen filtrujacych, staly monitoring

e.. bezwzgledna ochrone obszarów zielonych i stopniowe poszerzanie granic "obszarów chronionych"

Istniejace programy naprawy srodowiska naturalnego nie moga nie uwzgledniac mozliwosci finansowych wladz samorzadowych. Stosowana w swiecie praktyka polegajaca na tym, ze zdegradowane srodowisko odbudowuja ci, którzy je zniszczyli, daje naszym zdaniem prawo do upomnienia sie o srodki z budzetu centralnego na realizacje programów ekologicznych. Bedziemy sprzeciwiac sie traktowaniu obszarów chronionych w sposób czysto instrumentalny, jak mialo to miejsce chociazby przy budowie autostrady na obszarze Parku Krajobrazowego na Górze Swietej Anny.

X. Symbolika slaska

Nieodzownym elementem slaskiej tozsamosci sa symbole, które swiadcza o poczuciu wiezów spolecznosci slaskiej, a takze o spusciznie mieszkanców naszego regionu. Symbolika slaska, tak dolno jak i górnoslaska, jest dla nas nieodzowna czescia zmagan o polityczna autonomie, jak równiez wyznacznikiem tego, co rozumiemy jako slaskosc. W celu popularyzacji symboliki slaskiej, Ruch Autonomii Slaska:

a.. uzywa i postuluje uzywanie przez wszystkie instytucje administracji publicznej, samorzadowej oraz dzialajace na Slasku stowarzyszenia, odwolujace sie do pojecia slaskosci, zólto-niebieskiej flagi z górnoslaskim orlem dla obszarów Slaska Górnego oraz bialo-zóltej flagi z czarnym orlem na zóltym tle tak dla Dolnego Slaska jak i calego regionu

b.. kazdego roku, w pierwsza niedziele po dniu Sw. Jadwigi, organizuje na Górze Sw. Anny obchody upamietniajace te wazna w dziejach Slaska postac, polaczone z pielgrzymka czlonków RAS i ich uczestnictwem w uroczystej mszy swietej w annogórskiej bazylice

c.. podkresla wage sanktuarium na Górze Sw. Anny dla spolecznosci górnoslaskiej, przede wszystkim w jego wymiarze duchowym, bedacego miejscem laczacym wszystkich Górnoslazaków i tradycyjnie kojarzacym sie z wspólpraca i wzajemnym poszanowaniem róznorodnosci mieszkanców naszego regionu

d.. nie godzi sie na administracyjne rozbicie ziem górnoslaskich, arbitralne narzucanie granic historycznym regionom oraz tworzenie tu tzw. "nowych tozsamosci", zas dazac do zjednoczenia Górnego Slaska w jego historycznych granicach podkresla wage Opola jako historycznej stolicy regionu

e.. domaga sie stanowczej ochrony dóbr kultury slaskiej i sprzeciwia sie traktowaniu ich w sposób czysto komercyjny; wszystkie zrabowane zabytki kultury slaskiej powinny z powrotem trafic tam, skad je zabrano

RUCH AUTONOMII SLASKA to organizacja o wyrazistym obliczu. RAS nie ogranicza sie do wasko pojmowanego "regionalizmu" innych organizacji slaskich, wielkopolskich czy kaszubskich. Prezentujemy sprecyzowana wizje Slaska jako podmiotu w zjednoczonej Europie. Wizja ta oparta jest na rozwiazaniach przyjetych juz w wielu regionach europejskich. Wymienione wyzej cele RAS zamierza osiagnac metodami pokojowymi, wykorzystujac dostepne procedury demokratyczne.

Zrodlo: www.republikasilesia.com